piątek, 29 listopada 2019

Miasto w morzu - poezja Poego

Miasto w morzu i inne utwory poetyckie

Naturalną koleją rzeczy jest dążenie do jak najbardziej pełnego poznania twórczości ulubionego autora. Po przeczytaniu znakomitych opowiadań Edgara Allana Poe przyszedł czas na oddanie się jego poezji. Wydawnictwo Vesper wypościło na nasz rynek księgarski zbiór Miasto w morzu i inne utwory poetyckie zawierający wiersze Poego w oryginale i polskim tłumaczeniu.

Dla mnie najważniejsze, podczas lektury kolejnych wierszy,  było to niezwykłe uczucie  przeniesienia się do czasów, w których uczucia wyrażało się zupełnie odmiennie niż dziś. Cała sfera emocjonalna człowieka otoczona była aurą niezwykłości. Miłość czy tęsknota potrafiły doprowadzić do grobu, nie wspominając już o gniewie czy nienawiści. Poe pisze głównie o uczuciach, o niespełnionej  lub utraconej miłości, o mękach udręczonej koszmarami duszy. Często są to obrazy wprost ze świata urojeń powodowanych chorobą, przeżycia osób dręczonych obsesjami i nerwicami. I nie powinno nas to dziwić, wszakże w czasach, w których tworzył, wiedza na temat przypadłości umysłowych była nikła, często tłumaczona nie zaburzeniami psychicznymi, lecz ingerencją sił nadprzyrodzonych. Więc i te siły nadprzyrodzone znalazły w lirykach Poego swój dom.

Podoba mi się to zestawienie oryginalnej wersji wiersza z jego polskim tłumaczeniem. To kolejna doskonała możliwość to skonfrontowania z rzeczywistością tez Bronisława Zielińskiego, tłumacza Trumana Capote i Ernesta Hemingway'a, który podkreślał jak ważne jest oddane melodii języka tworząc przekład. Wydaje mi się, że w poezji ma to szczególne znaczenie, przecież tu rytmika utworu wykorzystywana jest do osiągnięcia określonego wydźwięku emocjonalnego, do budowania napięcia i tempa. Wydanie jak zwykle zachwyca, podoba mi się, że ponownie pojawiło się posłowie, to ważny element budowania świadomości czytelniczej dzięki, któremu możemy lepiej poznać autora i jego dzieła, ale także uszczknąć choć trochę z historii literatury.

Odwiedź mnie na Lubimy Czytać i Facebooku !

INFO
Autor: Edgar Allan Poe
Tytuł: "Miasto w morzu i inne utwory poetyckie"
Wyd.: Vesper, Czerwonak 2018
Il.str.: 151
Cena: 29,90

niedziela, 24 listopada 2019

W cieniu Yavina - nic specjalnego

W cieniu Yavina

Zaczynam już powoli przyzwyczajać się do smutnego faktu, iż komiksowy świat "Gwiezdnych wojen" usłany jest zarówno bardzo dobrymi i ważnymi dla uniwersum opowieściami, jak i kompletnie chybionymi historiami, które można spokojnie sobie odpuścić. W cieniu Yavina to niestety komiks tej drugiej kategorii.

Bardzo ładna, a wręcz pełna energii, okładka komiksu autorstwa Briana Wooda i Carlosa D'Andy skrywa zupełnie przeciętna, acz nie najgorzej narysowaną, historię. W cieniu Yavina rozgrywa się niedługo po zniszczeniu pierwszej Gwiazdy Śmierci. Rozproszony po utracie bazy na Yavinie Sojusz Rebeliantów zmuszony jest szukać nowej, spokojnej przystani. Imperium nie ustaje w wysiłkach zniszczenia wszystkich sprzymierzeńców Lei Organy i Luke'a Skywalkera i jest o krok od ich ujęcia. Wygląda na to, że w szeregach buntowników jest szpieg, od jego ujęcia może zależeć przyszłość Galaktyki. Darth Vader, w ramach pokuty za stratę superbroni Imperatora, zostaje wysłany nad lesisty księżyc Endor, aby doglądać pracy nad drugą, jeszcze potężniejszą Gwiazdą Śmierci. Jakież to wszystko oryginalne. 

Z całego komiksu najbardziej podoba mi się właśnie wspomniana okładka. Całość narysowana jest dość sprawnie, choć bohaterowie są do siebie zupełnie niepodobni. To w zasadzie wariacja nad ich wyglądem, nie jest to oczywiście nic złego, ale powoduje chwilami pewne uczucie zagubienia. Z fabuły nie dowiadujemy się absolutnie niczego przełomowego, psychologia postaci nie jest w żadnej mierze pogłębiona, chwilami wieje kompletnym nonsensem. Zastanawiałem się po co w ogóle ta historia powstała, sztampa goni sztampę, a te loty poszukiwawcze Lei i jej ekipy to zupełny absurd. Dużo tu scen walk myśliwców w przestrzeni kosmicznej, walk, sprawiających wrażenie lekko pozbawionych dynamiki. Pisząc kolejne epizody walki rebelii z Imperium autorzy powinni pamiętać, że sztuką jest stworzyć coś nowego, coś co rzeczywiście rozbuduje świat Odległej galaktyki, granie ciągle tymi samymi, zgranymi kartami nigdy nie wychodzi na dobre. Ale to tylko niekanoniczna, zupełnie nie obowiązkowa historyjka.

Odwiedź mnie na Lubimy Czytać i Facebooku !

INFO
Scenariusz: Brian Wood
Ilustracje: Carlos D`Anda
Tytuł: "Star Wars Legendy. W cieniu Yavina"
Wyd.: Egmont, Warszawa 2015
Il.str.: 152
Cena: 49,99 zł

niedziela, 17 listopada 2019

Świetny "Horyzont" Małeckiego

Horyzont - Małecki

Warto po lekturze zastanowić się czym właściwie dana pozycja dla nas była. Czy to tylko proste czytadło pochłonięte dla zabicia czasu, czy może jednak coś co pobudziło nas do głębszej refleksji, do sięgnięcia w samego siebie. Może książka uderzyła we właściwe struny i z prostej rozrywki stała się czymś ciekawszym? Dla mnie Horyzont Jakuba Małeckiego był lekturą skłaniająca do przemyślenia pewnych spraw raz jeszcze.

Mariusz Małecki to weteran misji wojskowej w Afganistanie. Mieszka, wraz z żółwiem Wemkiem, w małym mieszkaniu w Warszawie. Mężczyzna cierpi na syndrom stresu pourazowego. Tak ekscytująca przygoda, jaką miała być zagraniczna misja, psychicznie sponiewierała Mariusza tworząc z potężnego mężczyzny lękliwego człowieka wypatrującego zagrożenia. Małecki ma jeszcze jedną misje do wykonania, jest nią napisanie wspomnień z Afganistanu, niestety ogrom cierpienia jaki tam zobaczył blokuje go, sprawia, że pisanie nijak mu nie wychodzi. Jego sąsiadka, ale i bratania dusza, Zuza pracująca w firmie tworzącej gry komputerowe również zmaga się z demonami przeszłości. Dziewczyna pomaga w opiece nad chorą babcią, powoli tracąca kontakt z rzeczywistością kobieta myli Zuzę ze swoją zmarłą córką. Choroba zmieniła niegdyś żywą intelektualnie osobę w cień tkwiący w przeszłości. Zuza kawałek po kawałku poznaje historię nieżyjącej od lat matki. Każdy z bohaterów żyje w odrębnym świecie, ale w pewnym momencie te światy łączą się.

Horyzont skłania do refleksji nad wydarzeniami z życia, które na zawsze zmieniają postrzeganie świata, sprawiają, że rzeczy niegdyś istotne przestają mieć znaczenie ustępując miejsca zupełnie nowym, ważniejszym z obecnej perspektywy. Powieść Małeckiego to przede wszystkim świetnie napisana historia tego jak wybory dokonywane w młodości determinują nasze dalsze życie, jak rodzinne sekrety mogą wpływać na późniejsze pokolenia. Od tych wyborów, które z perspektywy nastoletniego człowieka wydają się słuszne zależy wszystko co nas później spotyka. Nie ważne już czy podejmujemy te wybory za sprawą rodziców, rówieśników czy staramy się sami być architektami przyszłości, najistotniejsze jest możliwie w pełni przewidzieć ich implikacje. Często dopiero z perspektywy czasu jesteśmy w stanie zrewidować swoje postrzeganie świata, bywa, że jest już za późno jak w przypadku Mariusza, bohatera Horyzontu. Obranie ścieżki kariery w wojsku, wyjazd na misję w Afganistanie,  to czego tam doświadczył - braterstwa, przygody, ale i całej ohydy świata, śmierci i zniszczenia - odmieniło bohatera, sprawiło, że nie był już tą samą osobą. Także Zuza, bratnia dusza Mariusza, staje w obliczu rewizji swojego postrzegania rodziny, jej członków. Choroba ukochanej babci, śmierć w wypadku matki, a przede wszystkim sekret z przeszłości każą Zuzie zbudować świat od nowa. Dwie różne historie łączą bohaterów dając czytelnikowi pretekst do wejrzenia w swoje życie. Dla mnie Horyzont Jakuba Małeckiego ma bardzo osobisty wydźwięk. 

Odwiedź mnie na Lubimy Czytać i Facebooku !

INFO
Autor: Jakub Małecki
Tytuł: "Horyzont"
Wyd.: SQN, Kraków 2019
Il.str.: 336
Cena: 39,99 

środa, 13 listopada 2019

Mechanika człowieka

Mechanika człowieka

Ludzkie ciało od zarania dziejów fascynowało badaczy i artystów. To jak funkcjonuje, zmienia się zbiegiem lat kazało myśleć, że nie może być to jedynie wytwór natury, ale dzieł samego Boga. Człowiek z natury jest istotą ciekawą świata, pragnącą poznawać wszystkie jego aspekty dlatego też badania anatomiczne stały się ważnym elementem naukowego poznania. Leonardo da Vinci pozostawił wiele szkiców ludzkiego ciała, które przygotowywał do nigdy nie publikowanego dzieła poświęconego anatomii. Mechanika człowieka przedstawia prace wykonane przez artystę, jego notatki wraz z współczesnym komentarzem.

Książka przedstawia oryginale karty ze szkicami anatomicznymi wykonanymi przez Mistrza, opatrzonymi jego notatkami wykonywanymi podczas kolejnych sekcji. Mechanika człowieka to tytuł nieprzypadkowy, Leonardo, jako człowiek wszechstronny, chciał poznać funkcje każdego z elementów badanego obiektu. Wiele miejsca poświęca na opisywanie mięśni, ich roli w codziennym życiu człowieka. W zupełnie nowatorski sposób przedstawiał kolejne struktury ludzkiego ciała opisując je z wcześniej niespotykaną dokładnością, która w wielu przypadkach i dziś jest godna podziwu. Leonardo da Vinci zaplanował swoje anatomiczne dzieło tak, aby przedstawiało człowieka w trzech stadiach tj. dziecka, dorosłego mężczyzny oraz starca. Chciał uwypuklić różnice w budowie mięśni i kości jakie zachodzą na przestrzeni całego życia. Trzeba przyznać, że cel ambitny i wymagający wiele materiału badawczego oraz czasu na jego opracowanie. Ostatecznie do wydania pracy nie doszło, Leonardo pracował jednocześnie nad wieloma innymi projektami i swojej anatomii nie udało mu się ukończyć, to co pozostało to robocze szkice dokumentującego jego nowatorskie podejście oraz przenikliwy umysł. 

Z wielkim zaciekawianiem studiowałem kolejne rysunki opatrzone notatkami Leonarda da Vinci. Na szczególną uwagę zasługuje sposób wydania Mechaniki człowieka, większość kart składających się na Manuskrypt anatomiczny A (tak badacze nazwali zbiór szkiców Mistrza) została zaprezentowana w oryginale oraz powtórnie z przetłumaczonymi notatkami Artysty, to wszystko oczywiście dopełnia współczesny komentarz pozwalający docenić w pełni pracę jaką włożył Leonardo w przygotowanie każdej z kart manuskryptu. Autorzy zwracają uwagę na nieścisłości jakie popełnił Mistrz, na jego błędne wnioski, z dzisiejszej perspektywy budzące uśmiech, dodając jednocześnie z czego takie postrzeganie konkretnych zjawisk mogło wynikać. Autorzy zaznaczają na każdym kroku nowatorstwo w podejściu Leonarda do anatomii i ogrom trudu jaki musiał włożyć w przeprowadzenie sekcji, w odseparowanie kolejnych warstw mięśni, ścięgien, żył i nerwów, aby jak najbardziej obrazowo i konkretnie przedstawić anatomiczne struktury ludzkiego ciała. Mechanika człowieka powinna znaleźć się na półce każdego zapaleńca sztuki, twórczości Leonarda da Vinci, a także pasjonata historii nauki.

Odwiedź mnie na Lubimy Czytać i Facebooku !

INFO
Autor: Martin Clayton, Ron Philo
Tytuł: "Leonardo da Vinci. Mechanika człowieka"
Wyd.: Item Publishing, Warszawa 2015
Il.str.: 164
Cena: 150 zł

sobota, 9 listopada 2019

Outsider czai się w ciemności

Outsider - Stephen King

Fani twórczości Stephena Kinga na pewno dostrzegli, że "Mistrz horroru" często romansuje z różnymi gatunkami, że prześlizguje się płynnie między powieścią obyczajową, kryminałem a thrillerem i horrorem. To co dominuje uzależnione jest od podjętego tematu. W Outsiderze zdecydowanie więcej mamy z kryminału niż klasycznego horroru czy thrillera.

Terry Mitland zostaje aresztowany za brutalne zabójstwo jedenastoletniego chłopca. Dla całej społeczności Flint City, jak i rodziny Terrego, jest to wielki szok. Jak nauczyciel angielskiego, szanowany trener młodzieżowych drużyn, przykładny mąż i ojciec mógł dopuścić się tak bestialskiej zbrodni? I sam zainteresowany nie może wyjść ze zdziwienia - w momencie popełniania morderstwa był wiele kilometrów poza miastem. Wszyscy świadkowie przesłuchiwani przez detektywa Ralpha Andersona jednogłośnie zeznają, że widzieli Mitlanda niedaleko miejsca zbrodni, w dodatku mężczyzna był zakrwawiony. Postawienie w akt oskarżenia przez prokuratora Billa Samuelsa wydaje się być pewne, dowody z miejsca zbrodni, świadkowie - to wszystko przeczy zapewnieniom trenera o niewinności. Dochodzi jednak do komplikacji i to co wydawało się tak pewne doprowadza do tragedii, giną kolejne osoby. Sprawa zabójstwa w Figgis Park, która wydawała się tak zupełnie jasna i przyziemna na zawsze zmieni postrzeganie świata przez bohaterów.

Jak po Kingu możemy się spodziewać do akcji wkraczają moce nadprzyrodzone, w ogóle Outsider to książka serwująca czytelnikowi wielką powtórkę z rozrywki - wszystko to już było w różnych odsłonach i wariantach. Dla jednych będzie to wada, inni uznają to za zaletę. Akcja rozwija się powoli, ale wciąga pomimo faktu iż Outsider pozbawiony jest jakiś specjalnych fajerwerków. Powieści bliżej jest do kryminału z elementem nadprzyrodzonym niż do horroru, mnie to akurat rozczarowało - nie należę do specjalnych entuzjastów kryminałów. Także element obyczajowy, przybliżający życie przeciętnych amerykanów, zarysowujący obraz współczesnych Stanów jest mniej eksponowany niż w innych powieściach Kinga. Szkoda bo bardzo lubię tę przyziemną atmosferę codzienności, w której możemy odnaleźć elementy podskórnej grozy i lęku.  Jeśli jesteście fanami Trylogii Pana Mercedesa to Outsider was nie zawiedzie, jedną z bohaterek jest dobrze znana Holly. Do motywów często u Kinga występujących dołączyła legenda o El Cuco, stworze porywającym dzieci w celu ich konsumpcji. Ten element nadprzyrodzony zasługiwał na bardziej szczegółowe i krwawe rozwinięcie, myślę że nawet pokroju tego znanego z Desperacji, która ten element nadprzyrodzony bardzo mocno zarysowuje. Outsider to w moim odczuciu dobra książka, plasująca się gdzieś w środku stawki, są lepsze, ale i gorsze utwory Stephena Kinga od niej.

Odwiedź mnie na Lubimy Czytać i Facebooku !

INFO
Autor: Stephen King
Tytuł: "Outsider"
Wyd.: Prószyński i S-ka, Warszawa 2018
Il.str.: 637
Cena: 45 

niedziela, 3 listopada 2019

O profilowaniu psychopatów

GrzegorzIgnacy. Recenzja. Profil mordercy.

Jeszcze podczas oglądania serialu "Hannibal", opartego na motywach twórczości Thomasa Harrisa, zastanawiałem się nad tajnikami pracy policyjnego profilera - osoby, która za sprawą wiedzy psychologicznej i swojego doświadczenia jest w stanie wejść do umysłu zbrodniarza, aby poznać jego motywy i sposób działania. Profil mordercy to historia brytyjskiego profilera Paula Brittona - osoby przecierającej ślady innym policyjnym fachowcom.

Autor, a zarazem główna postać książki, do doświadczony psycholog kliniczny, pionier profilowania przestępców w Wielkiej Brytanii. Britton przybliża czytelnikowi sprawy porwań i zabójstw, które elektryzowały opinię publiczną w latach '80 i '90. Gwałty połączone z brutalnymi morderstwami, uprowadzenia, próby szantażu i wymuszeń, a nawet  kanibalizm - to wszystko przepełnia Profil mordercy Brittona. Na przykładzie konkretnych spraw przybliża działania swoje jak i policji zmierzające do ujęcie osób odpowiedzialnych za popełnienie często wyjątkowo makabrycznych morderstw. Skupiając się na dowodach pochodzących wprost z miejsc zbrodni, ale i z domów pozderzanych, zeznań świadków i osób zupełnie postronnych, analizuje najdrobniejsze szczegóły mogące naprowadzić na rozwiązanie zagadki. Okazuje się, że nawet błahostki z przeszłości podejrzanego mogą mieć niebagatelny wpływ na przebieg śledztwa o czym wielokrotnie przekonał się Britton podczas swoje pracy z różnymi ekipami policyjnych detektywów. 

Profil mordercy to była dla mnie ciężka lektura. Jednak obcowanie z takim natłokiem okropieństw i ludzkiej bezwzględności nie należy do przyjemnych rzeczy. Opisów makabry i cierpienia Britton czytelnikowi nie żałuje, miłośnikom kryminałów pewnie nie zrobi różnicy jeden trup w tę czy w tę, ale mnie to zniechęcało do dalszej lektury. Spodziewałem się też, że jako psycholog, autor skupi się przede wszystkim na tym właśnie aspekcie psychologicznym, a ten element jest jedynie dodatkiem do często za długich opisów kolejnych etapów śledztwa (szczególnie ta sprawa z szantażystą zatruwającym karmę dla zwierząt i jedzenie dla niemowląt, strasznie przegadane).  Nie zmienia to postaci rzeczy, że co nieco o ciężkiej i wymagającej pracy profilera policyjnego się dowiedziałem, trudne to doświadczenie, ale cenne. Myślę, że szczególnie Profil mordercy zainteresuje zapaleńców siedzących po uczy w kryminałach i serialach z cyklu kryminalnych zagadek.

Odwiedź mnie na Lubimy Czytać i Facebooku !

INFO
Autor: Paul Britton
Tytuł: "Profil mordercy"
Wyd.: Znak literanova, Kraków 2018
Il.str.: 528
Cena: 44,90 

Niebezpieczne sny

Jedną z funkcji literatury, także tej młodzieżowej (a może przede wszystkim?), jest przekazywanie treści, które w jakiś sposób wpłyną na nas...