czwartek, 16 stycznia 2014

Zmierzch dynastii

Ogrom potężnych piramid stworzonych w pocie czoła, nieodgadnione oblicze niczym niewzruszonego Sfinksa, a ponad wszystko marzenia o skrywanych przez rozgrzany piach faraońskich skarbach rozpalają wyobraźnię zarówno historyków jak i pisarzy. Powszechny zachwyt historią starożytnego Egiptu wzmógł się i osiągnął absolutne wyżyny w 1922 roku kiedy to Howard Carter i lord George Carnarvon odkryli nienaruszony grób faraona Tutanchamona. Nieprzebrane skarby z wspaniałą złotą maską grobową faraona do dziś są obiektem naukowych badań. O powszechnym zainteresowaniu kulturą faraońską świadczy wiele publikacji naukowych oraz powieści historycznych w tym Faraon Bolesława Prusa wydany ponad 20 lat przed odkryciem grobu Tutanchamona i wybuchem swoistej "egipskiej gorączki" trwającej do dziś.
W swojej powieści Bolesław Prus przedstawia schyłek panowania Ramzesa XII oraz objęcie rządów przez jego syna Ramzesa XIII. Młody władca pełen zapału oraz wojowniczych uczuć za punkt honoru stawia sobie odsunięcie od władzy kapłanów w tym potężnego Herhora i Mefresa oraz poprawę doli zwykłych, uciemiężonych obywateli. Nie zdaje sobie sprawy, że kapłańskie wpływy są wszechpotężne, a walka z nimi może mieć tylko jeden skutek - zagładę jednej ze stron. Na domiar złego Ramzes XIII otacza się wyjątkowo złymi doradcami jest popędliwy. Jego umiłowanie do zbytkownej zabawy i umilania życia dworzan kosztownymi prezentami zubożają królewski skarbiec przez co faraon odczuwa jeszcze większe ciśnienie na rozprawienie się z przebogatymi "świętymi mężami" Herhorem, Mefresem i Mentezufisem. Tak naprawdę to kapłani cały czas pociągają za sznurki wiodąc faraona do uległości wobec ich woli albo całkowitej zagłady. 
Grubo ponad sto lat temu wydano powieść Faraon, a zawarte w nim prawdy są nadal aktualne. Walka o wpływy stanu świeckiego z kapłańskim jest tak widoczna, że aż ciężko w to uwierzyć. Arogancja kleru oraz służalczy w stosunku do niego stosunek rządzących jest bardzo namacalny. Z jednym tylko zastrzeżeniem - Ramzes XIII miał odwagę sprzeciwić się arcykapłanom czego nie są wstanie zrobić nam jaśnie panujący. Faraon jest też ważnym przykładem tego jak postrzegano życie zwykłych obywateli Egiptu jak i dworu władcy na przełomie wieku XIX i XX. Dziś te wyobrażenia odbiegają od ustaleń naukowców, jednak są ważnym elementem ewolucji myśli na temat życia starożytnych.

INFO
Autor: Bolesław Prus
Tytuł: "Faraon"
Wyd.: PIW, Warszawa 1991
Il.str.: 668
Cena: ?

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Niebezpieczne sny

Jedną z funkcji literatury, także tej młodzieżowej (a może przede wszystkim?), jest przekazywanie treści, które w jakiś sposób wpłyną na nas...