piątek, 30 września 2016

Przedwieczna zgroza

Ciarki na plecach...
... lubimy je pod warunkiem, że sami ich sobie dostarczamy, czytając przerażającą książkę lub oglądając thriller bądź horror. Twórców zarówno książek o charakterze "dostarczacza" ciarek na plecach jak i filmów jest mnóstwo. Jednak to nie Ci najpoczytniejsi czy najbardziej rozsławieni docierają najgłębiej w swoich literackich poszukiwaniach. Dla polskiego czytelnika, a pewnie także dla miłośników literatury w innych krajach, takim zapomnianym, często nieznanym autorem, który dociera w swoich opowieściach do najgłębszych pokładów człowieczej natury jest Howard Phillips Lovecraft. Zbiór jego opowiadań , w przekładzie Macieja Płazy, Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści miałem przyjemność ostatnio przeczytać.

Lovecrafta niesamowity świat
Zbiór przygotowany przez Macieja Płazę zawiera m.in. takie znamienite dzieła jak Dagon, Zew Cthulhu, W górach szaleństwa, Nawiedziciel mroku czy Widmo nad Innsmouth.  Wspominam o tych konkretnych dziełach bo właśnie one najbardziej wryły mi się w pamieć choć muszę przyznać, że w każdym z nich znalazłem coś niesamowitego. Zupełnym niepodobieństwem byłoby w tym miejscu nie wspomnieć o tym co jest w utworach Lovecrafta najważniejsze czyli o przedwiecznej grozie wymykającej się ludzkiemu postrzeganiu czasu i przestrzeni. Nie jestem znawcą twórczości Lovecrafta, moim celem też nie jest interpretacja jego dzieł, ale jedynie ukazanie tego co w jego prozie było dla mnie najbardziej wartościowe. Mitologia Lovecrafta stawiająca ponad człowiekiem Przedwiecznych - istoty doskonałe, które przed minionymi miliardami lat przybyły na Ziemię by nią władać i być może by dać początek naszemu istnieniu - to coś wyjątkowo pociągającego. Nasz świat nie jest tym jedynym i najważniejszym, a cztery wymiary, w których się poruszamy nie są wcale tymi dominującymi. Istnieje coś o wiele potężniejszego, coś groźnego i przedwiecznego co śpi w morskich odmętach czekając na ponowne przyjście i bynajmniej nie jest to Jezus Chrystus. 

Wątpliwości
Po przeczytaniu Zgrozy w Dunwich... pozostaje ich nie mało. Bo sama wizja świata władanego przez istoty tak odmienne od nas, że wymykają się ludzkiemu pojmowaniu, że samo spotkanie z nimi kończy się poplątaniem zmysłów lub zwyczajnie śmiercią budzi pokłady tego podskórnego lęku powodując, że zadajemy sobie pytanie czy otaczająca rzeczywistość istnieje naprawdę, czy jest tylko projekcją stworzoną dla niedoskonałych ludzkich umysłów? Lovecraft nie roztacza wizji Boga miłosiernego i litościwego, a wręcz przeciwnie, panteon jego bóstw to zbiór bluźnierczych potworów żądnych ofiar składanych podczas upiornych rytuałów i ceremonii. To właśnie sprawia, że świat nam znany rozmywa się w innym wymiarze grozy. 

INFO
Autor: Howard Phillips Lovecraft
Tytuł: "Zgroza w Dunwich i inne przerażające opowieści"
Wyd.: Vesper, Czerwonak 2014
Il.str.: 792
Cena okładkowa: 69,90 zł

Niebezpieczne sny

Jedną z funkcji literatury, także tej młodzieżowej (a może przede wszystkim?), jest przekazywanie treści, które w jakiś sposób wpłyną na nas...